SORBALDAREN MIAKETA FISIKOA

BAGA BIGA BLOG! GAIAK. SORBALDAKO TENDINOPATIA.

Sorbaldaren miaketa oso garrantzitsua da fisioterapeutontzat. Hau 4 zatitan banatuko nuke:

1. Ikusizko ikuskapena
2. Sorbaldaren haztapena (palpazioa)
3. Sorbaldaren froga aktibo eta pasiboak

Hau horrela izanik, goazen bakoitza aztertzera banan banan

 

IKUSIZKO IKUSKAPENA (Shirley A. Sahrmann)
Ikusizko behaketa deritzot, pazientea plano ezberdinetan bere sorbalda eta eskapularen (aurreko atalan azaldu bezela eskapularen garrantzia) posizioa aztertu edo kontuan izatea. Hau horrela izanik, jakin behar dugu sorbaldaren posizio egokia zein den, horrela jakingo dugu zer ez den egokia. Sorbaldaren posizioak eskapulak zehazten du.
    Eskapularen posizio egokia

• Eskapularen barne ertza bizkarrezurrarekiko paraleloa izan behar du eta torax-aren erdi marratik 7,6 zm-ra kokatua. Eskapula toraxean bigarren eta zazpigarren orno torazikoen artean egon behar du. Torax-ari itsatsia egon behar du eta plano frontalean 30ºko aurreranzko biraketarekin.

    Eskapularen posizio aldatua

• Beheranzko biraketa. Eskapularen beheko angelua barneratua dago eskapularen goi angeluarekiko. Honen errudun dira eskapularen muskulu jasotzailea, muskulu erronboideak eta muskulu trapezioaren beheranzko zuntzak.

• Eroria. Eskapularen goiko ertza, bigarren eta zapigarren orno torazikotik behera aurkitzen da. Honen errudun dira muskulu pektoral handia eta muskulu dortsal luzea.

• Igoa. Hemen bi mota daude, bat izan daiteke eskapularen goiko angelua igoa izatea baina akromiona ez eta honen erruduna eskapularen muskulu jasotzailea izango da. Berriz, eskapula guztia igoa badago, akromiona barne, honen erruduna muskulu trapezioaren beheranzko zuntzak laburrak izango dira, eta horrela klabikularen alboko zatia igoa era ikusiko dugu. Eskapularen muskulu jasotzailea, muskulu erronboideak eta muskulu trapezioaren beheranzko zuntzak laburrak badira, eskapula zazpigarren orno zerbikaletik hurbil ikusiko dugu.

• Adukzioan. Eskapularen barne ertza toraxaren erdi marrarekiko 7,6 zm baino gutxiagora dago. Erronboide muskuluak eta trapezio muskuluak lanburrak izan daitezke eta aurreko muskulu zerraduna luzea.

• Abdukzioan. Eskapularen barne ertza toraxaren erdi marrarekiko 7,6 zm baino gehiagora dago. Honen errudun ohikoenak aurreko muskulu zerraduna eta muskulu pektoral handia dira, laburtuak daudelako.

• Inklinatua edo puntan. Eskapularen beheko angelua kaxa torazikotik ateratzen da. Egoera hau normalean muskulu pektoral txikiaren erruz izan ohi da. Beste batzutan bizeps brakialaren uzkurketagatik izaten da, honen buru laburra eskapularen korakoide apofisian du jatorria eta.

• Jeitsia eta inklinatua. Eskupula aurreko kasuan bezela jeitsia dago eta baia aurrantz okertua.

• Abdukzioan eta inklinatua. Posizio hau, aurretik azaldutako bi posizioen konbinaketa da.

• Hegoduna (Alada).Eskapularen barneko angelua kaxa toraxikotik atzeranzko zentzurantz ateratzen da. Lerrokatze hau aurreko muskulu zerradunaren ahultasun baten erruz izan ohi da. Kontuz izan behar da, agian erra gaitezke eta gaizki diagnostikatu pazienteak kaxa toraxiko lautua, bizkarralde borobildua edo eskoliosia baldin badu. Baita ere, aurki dezakegu pazienteren bat muskulu subeskapularra (eskapulazpiko muskulua) hipertroafiatua badu, eskapulako barne ertza atzeranzko zentsuan ikus dezakegu.

http://www.bvs.sld.cu/revistas/ort/vol17_1-2_03/ort031-203.htm

Liburu interesgarria: SAHRMANN,S.: Diagnostico y tratamiento de las alteraciones del movimiento, 1º Ed., Editorial Paidotribo, Bartzelona, 2006.

SORBALDAKO MUSKULUEN HAZTAPENA (PALPAZIOA)
Fisioterapiaren ikuspegitik, garrantzi handia ematen diogu haztapenari, diagnostiko metodo bezaela. Honek baita, ziurtazuna eman diezaguke zein muskulu edo zein tendoi izan daitezkeen minaren errudun.

• Muskulu Supraespinosoaren lotunea

Goiko adarra barne biraketa eta hedapenean jarri behar da (eskuaren alde dortsala eta besaurrearen alde dortsala bizkarraren kontra daudelarik). Tuberkulu nagusiaren aurreko aurpegia haztatu daiteke, sorbaldaren aurrekaldean.

• Muskulu Infraespinosoaren lotunea

Terapeutak bere erpurua akromioaren beheko eta atzeko ertzan jarri behar du, tuberkulu nagusiaren haztatuz. Muskulua ondo haztatzeko, pazientearen besoa flexioa + abdukzioan + kanpo biraketan jarri behar dugu. Puntu hontan, muskulu biribil txikia ere haztatzen da.

• Muskulu Subeskapularra

Muskulu hau haztatzeko, lortu behar duguna da eskapula kutxa toraxikotik aldentzea eta horrela libre izango dugu eskapularen aurreko aurpegia, hau lortzeko besoaren abdukzio oso bat egin behar dugu. Hemen egongo da muskulu subeskapularra.

• Bizepz brakialaren tendoia, buru luzea

Muskulu honen tendoiaren buru luzea, eskapularen tuberkulu supraglenoideoan du jatorria. Honen haztapena egiteko, deltoides muskuluaren atal akromiala zeharkatu behar dugu, eta bizepz brakialaren uzkurketa batzuei esker, haztatu ahal izango dugu.

Lau muskulu hauek dira garrantzitsuenak BIRATZAILEEN MAHUKATXOA haztatzerako orduan.

Liburu interesgarria: TIXA, S.: Atlas de anatomía palpatoria, 1. ed., Elsevier, Bartzelona, 2008.

SORBALDAREN TENDINOPATIARENTZAKO FROGA AKTIBO ETA PASIBOAK
Lehenik eta behin, azalduko ditut, sorbaldako tendinopatiarako dauden froga neuromuskular garrantzitsuenak. Hauen aurkikuntza positiboak, ez du ziurtatzen %100-ean arazoaren jatorria. Fisioterapian, esku terapian gabiltzanok, aurkikuntza baten baieztapenerako erabiltzen dugu.

• KIBLERREN FROGA

Helburua→Eskapulako muskulua edo erritmo eskapulohumeralaren egonkortze funtzioa.

Pazientearen Posizioa→Zutik.

Aztertzailearen posizioa.→Zutik, pazientearen atzean.

Ekimena→Bi eskapuletako beheko angelua markatzen da eta bi puntu hauek eta erdi gorputz lerroa elkartzen dituen lerroaren arteko elkargunea, azken hau erreferentziatzat harturik 3 posiziotan egiten da:

–Gorputz adarrak enborretik luze

–Eskuak gerrialdean

–Barne errotazioan, hatz lodiak beherantz, egindako bilaterala abdukzioan

Aurkikuntza Positiboa→Gehiegizko mugimendu laterala – kanpo txilina – edota asinkronikoa edo eskapularen ertz medialaren bereizketa torax-aren planotik – eskapula hegalaria. Hauek dira eskapulako egonkortze muskuluen eraginkortasun ezaren adierazgarriak.

NEERREN FROGA

H.→Lesio subakromial baten presentzia.

P.P.→Jesarria.

A.P.→Zutik, pertsonaren atzean.

E.→Besaurrearen hurbileko herenetik hartuta, sorbalda goi-aurreranzko mugimendu bat eragiten da, hau barne errotazioa batekin. Hurbileko eskua eskapulan jartzen da.

A.→Mina edo ezinegonaren agerpena, ikertu beharreko zonaldean, bereziki mugimendu arkuaren amaieran, espazioren estutasunaren existentzia adierazten du.

 

HAWKINS-KENNEDYREN FROGA

H.→Sorbaldako aurre-erdi estutasun baten presentzia.

P.P.→Jesarria, besaburua eta ukondoa 90º-ko tolesturan.

A.P.→Zutik, gaixoaren atzetik. Esku batek ukondoa mantentzen du eta beste eskuak besaurrearen urruneko herena harrapatzen du.

E.→Aztertzaileak sorbaldaren barne errotazioa behartua eragiten du.

A.→Sorbaldaren barne errotazioak, harrapaketa subakromialaren agerpena dakar eta hau minez edo ezinegonaz adierazten da.

 

YOCUMEN FROGA

H.→Sorbaldako aurremedial arazoren bat atzeman.

P.P.→Jesarria, eskua kontrako sorbaldan jarria.

A.P.→Zutik, pertsonaren atzean. Esku bat sorbaldaren gainean eta bestea kontrako sorbaldan.

E.→Ukondoaren jasotzea horizontalaren gainetik. 

A.→Mina edo egonezinaren agerpena zonalde subakromialean. Honen agerpen subakromioko aurremedial arazoak agerian jartzen ditu.

 

JOBEREN FROGA

H.→Muskulu supraespinosoa eta tendoi lotunea baloratu.

P.P.→Zutik, bi sorbaldak 90ºtako abdukzioarekin, barne errotazioan eta besaurreak pronatuak, horrela beti erpuruak behera begira egon behar dira. Gorputzeko goi adarrak omoplatoaren plano berberean egon behar dira, hau da, 30ºko aurrepultsio horizontalean.

A.P.→Zutik, gaixoaren aurrean.

E.→Aztertzaileak besoekin eragindako beheranzko indarrari, pazienteak besoak bere posizioan mantendu behar ditu.

A.→Mina edo kanpo indarra jasateko ezintasuna, arantzagaineko tendoi prozesuaren hantura edo endekapenaren adierazle da.

    BESO JAUSIAREN FROGA

H.→Errotatzaile tendoien zorroaren osotasuna.

P.P.→Zutik.

A.P.→Zutik, gaixoaren atzean.

E.→Sorbalda 90ºko abdukziora eraman eta gaixoari eskatzen zaio besoa posizio neutrora itzultzea.

A.→Adarraren pisua mantentzeko ezintasuna edo maniobra egitea min handiarekin.

 

    GERBERREN FROGA

H.→Eskapulazpiko muskuluaren osotasuna baloratu.

P.P.→Jesarria, sorbalda guztiz luzatua eta barne errotazioarekin eta ukondoa tolestua, non gaixoaren eskugaina kontatuan jartzen den bizkarrarekin.

A.P.→Zutik, gaixoaren atzean. Esku batek eskapula egonkortzen du eta bestea pazientearen esku-azpian jartzen da edo aztertu beharreko goi adarreko besaurrearen urruneko herenean.

E.→Pertsona erresistentziaren kontra, esku gaina aldentzen saiatzen da sorbaldaren 

barne errotazio bati ezker.

 

A.→Esku-gaina bizkarretik aldentzeko ezintasuna edota minaren agerpena humeroko heren hurbilean, aurre-erdi aldean.

PATTEREN FROGA

H.→Muskulu infraespinosoaren tendoiaren patologia.

P.P.→Jesarria, besoa 90ºtako abduzioarekin eta ukondoa 90ºtako tolesturan.

A.P.→Zutik, pertsonaren atzean. Esku bat eskapulan eta bestea besaurrearen heren urrunean.

E.→Pazienteari kanpo errotazioa eskatzen zaio eta aztertzaileak hau erresistitzen du besaurrean jarrita duen eskuari esker.

A.→Minaren sentsazioa akromioaren angelu atzelateralearen azpian.

 

GILCRESTEN FROGA

H.→Bizeps brakialaren atal luzeko tendoiaren hantura.

P.P.→Zutik, bi goi adarrak omoplatoaren planoan, hau da, 30ºko aurrepultsio horizontalean. Besaurreak supinatuak daude.

A.P.→Zutik, pertsonaren atzean.

E.→Bi besoen igoera eskatu eta hau erresistitzen da, esku ahurretatik helduz.

A.→Mina edo erresistentzia gainditzeko ezintasunak, bizepseko atal luzearen hanturaren adierazlea da

.

YERGASONEN FROGA

H.→Bizeps brakialaren atal luzeko tendoiaren hantura.

P.P.→Jesarria, besoa toraxaren ondoan, ukondoa pronatua eta 90ºko tolestura.

A.P.→Zutik, aztertu beharreko aldean. Esku batez ukondoa mantentzen du eta beste eskuarekin pazientearen eskumuturra hartzen du.

E.→Besaurrearen supinazioa eta sorbaldaren kanpo errotazioa erresistitzen dira.

A.→Ildo bizipitalaren sentsibilitatea handitua edo bizepsaren atal luzeko tendoiaren aldizkako luxazioa. Hauek izan daitezke tendinitis bizipital batengatik edo zeharkako lotailuaren lesio batengatik.

 

SPEEDEN FROGA

H.→Bizeps brakialeko atal luzearen lana selektiboki lortu eta honen hantura agerian.

P.P.→Jesarria. Goi adarra toraxetik luze, besaurrea supino jarreran eta ukondoa luzatua.

A.P.→Zutik, pertsonaren alboan, ildo bizipitaletik pasatzen den bizeps brakialeko atal luzea ukituz.

E.→Sorbaldaren aurre tolespenari erresistentzia eraginez, sorbaldako hurbileko heren aurrealdean jarritako esku kontrajarri batez.

A.→Pertsonak irristailu bizipitalean atzemandako mina edo ahultasuna.

 

MUSKULU INFRAESPINOSOAREN FROGA

H.→Muskulu infraespinosoaren arazorik dagoen.

P.P.→Jesarria, ukondoak 90ºko tolesturan.

A.P.→Pazientearen aurrean zutik, aztertzailearen esku haurrak pazientearen eskuen dortsoen gainean.

E.→Pazienteak aztertzailearen kontra sorbaldaren kanpo errotazioa egin behar du.

A.→Minaren agerpena edo alde bateko ahulezia humeroaren kanpo errotazioan.

 

Kontutan hartu behar dugun beste gauza bat da, sorbaldako froga muskularrak bai indarrarenak eta bai funtzioarenak. Froga hauek,  Florence eta Henry Kendallek, azaldu zituzten 1949. urtean. Oraindik egunean erabili ahal ditugu. Aztertu beharko genituzkeen muskuluak dira:

• Muskulu pektoral nagusia
• Muskulu pektoral txikia
• Muskulu infraespinosoa
• Muskulu Subeskapularra
• Muskulu biribial handia
• Muskulu biribil txikia
• Muskulu Trapezioaren hiru atal ezberdinak:
• Beheranzko zuntzak
• Zeharkako zuntzak (garrantzitsua)
• Goranzko zuntzak (garrantzitsua)

Hauek aztertuta nahiko izango zen. Honekin, jakingo dugu muskuluen arteko disfuntzioa.

Liburu interesgarria: KENDALL: Kendall’s musculos. Pruebas funcionales. Postura y dolor. 5. ed., Marban, Madril, 2006.

Eta ez dugu ahaztu behar, froga neurodinamikoak. Oraingo hontan garrantzia duten frogak dira:

NERBIO MEDIANOAREN FROGA NEURODINAMIKOA 2A (ULNT 2A TEST)
Helburua→Froga honek zerbikaletako behe nerbio sustraiak aztertzen ditu, plexu brakiala eta nerbio medianoa. Froga hau erabiltzen da sintomak nerbio medianoaren ibilbidean badira eta pazienteak ezin baldin badu sorbaldaren abdukziorik egin.
Aztertzailearen posizioa→Zutik, hankak aldendurik, hurbileko hanka aurreratua eta aurrera begira. Hurbileko aldaka sorbaldaren gainealdaren kontra jartzen da presiorik eragin gabe.
Aztertzaileak esku hurbilarekin pazientearen ukondoa eusten du. Esku urrunarekin pazientearen eskua eusten du, hatzamar lodiak pazientearen giltzadura metakarpofalangikoaren atzetik lotzu. Gero, aztertzailearen atzamarrak pazientearen atzamarren esku ahurrean jartzen dira.
Mugimendua→Eskapularen beheraldia

• Ukondoaren hedapena
• Besoaren kanpo errotazioa eta supinazioa planu horizontalean
• Eskumutur eta atzamarren hedapena
• Giltzadura glenohumeralaren abdukzioa, beharrezkoa izan ez gero.

Sentikortze ekimena→Aztertzaileak eskapulan eragindako beheranzko presioa pixka bat askatu, ezer gehiago mugitu gabe.

• Sintoma distalak: eskapulako mugimenduak eragin
• Sintoma proximalak: eskumuturra eta hatzamarrak erabili.

Ohiko Erantzuna→Inurridura esku eta hatzamarretan. Sintoma guztiak gutxitzen dira beheraldi eskapularra askatu ez gero.
Mugimendu anplitudea ukondoaren hedapen osoa izaten da eta 0º-50º arteko abdukzioa.
Sentzabilizazio mugimendua buruko kontrako albo inklinazioa da.

NERBIO ERRADIALAREN FROGA NEURODINAMIKOA 2B (ULNT 2B TEST)
H.→Tentsioa jartzea nerbio erradialean, sintomak nerbio honen ibilbidean direnean eta Z6 nerbio sustraiean. Mina sorbaldaren atzean, ukondoko albo mina, besaurrearen min dortsala, tunel supinatzailearen mina eta DeQuervain sindromea izaten dugunean erabiliko dugu froga hau.
P.P.→Dekubito supino, diagonalki jarria esku ohearen gainean, aztertu beharreko sorbalda esku ohearen gainetik ateraz,burkorik gabe.
A.P.→Kaudal sentzurantz begira, zutik oinak aldendurik, hurbileko hanka aurreraturik eta aztertzailearen hurbileko aldaka pazientaren sorbaldaren kontra, baina ez du presiorik egiten.
Hurruneko eskuak pazientearen ukondoa hartzen du. Beste eskuak, hurbileko eskuak, pazientearen eskuaren alde dortsala hartzen du.
Pazientearen besoak gorputzetik luze daude, ukondoa 90º-tako tolesturan eta eskumuturrak zein hatzamarrak jarrera neutroan.
M.→

• Eskapularen beheraldia
• Ukondoaren hedapena
• Giltzadura glenohumeralaren barne errotazioa / besaurrearen pronazioa
• Eskumutur eta hatzamarre tolestura
• Glenohumeralaren abdukzioa

E.E.→

• Sintoma proximalak: eskumuturraren tolestura askatu
• Sintoma distalak: eskapularen beheraldiaren presioa pixka bat askatu

O.E.→Tiraldi sintomak izatea ukondoaren albo aldean, hauek besaurreraino heldu daitezke. Batzutan luzaketa eragiten da eskumuturraren atzekaldean. Ukondoaren sintomak gutxitu ohi dira eskapularen beheraldia askatzean eta eskumuturreko sintomak batzutan ere.
Mugimenduaren anplitudea izaten ohi da giltzadura glenohumeralaren abdukzioa 0º eta 50º bitartean.
Sentzibilizazio mugimendua buruko kontrako albo inklinazioa da.

Bideotxo bat, azken tekika hau azaltzeko:http://www.youtube.com/watch?v=v705lIvJ4zo

Liburu interesgarria: SHACKLOCK, M.: Neurodinamica Clinica. Un nuevo sistema de tratamiento musculoesqueletico. Elsevier. Madril. 2007.

Horrela gure miaketa fisikoa sorbaldako tendinopatiari buruz bukatutzat emango genuke.

Loitzun Izaola

Fisioterapeuta